Κοραή 79, Βόλος

«Αφ’ Εστίας άρχεσθαι»

Την Κυριακή 19  Απρίλη του 1920 στο Δημαρχείο Παγασών (Βόλου), είκοσι γυναίκες της κοινωνίας του Βόλου και μαζί τους ο γιατροφιλόσοφος και πολιτικός παράγοντας Δημήτρης Σαράτσης,  παρέα  με το φίλο του Πρόεδρο  των δικηγόρων,  Γιάννη Ζίφο κάνουν πράξη τη δημιουργία του Λυκείου  των Ελληνίδων Βόλου.

Η πρωτοπόρα της κίνησης Αικατερίνη Ζίφου τονίζει ότι στόχος του Λυκείου  είναι η ανύψωση της γυναίκας σε όλα τα επίπεδα και ιδιαίτερα της αδικημένης γυναίκας των λαϊκών στρωμάτων με τη δημιουργία τμημάτων αναλφάβητων γυναικών, εργαστηρίων εκμάθησης ραπτικής , κεντήματος και αργαλειού, την οργάνωση διαλέξεων με στόχο την ανύψωση του πολιτιστικού και γνωστικού επιπέδου των γυναικών, το καθημερινό γεύμα των απόρων μαθητριών κ.ά.

Ο Δημ. Σαράτσης τους είπε ότι  «με τα προσόντα σας» θα ευεργετήσετε την κοινωνία μας δημιουργώντας μια εστία καλοσύνης φέρνοντας μέχρι  τα κατώτερα στρώματα το φως της γνώσης και της τέχνης»

Η εστία αποτέλεσε το μεγάλο πρόβλημα του νεοσύστατου Λυκείου. Στεγάστηκαν αρχικά στην αίθουσα κάποιου δημοτικού σχολείου της πόλης αλλά γρήγορα εξωπετάχτηκαν από παρέμβαση του τότε Επιθεωρητή. Νοικιάστηκε ύστερα ένα σπίτι  στην οδό Ερμού (οικία  Αριδοπούλου) κοντά στο κατάστημα  Κουτσίνα και εκεί εγκατέστησαν τα εργαστήρια και το γραφείο. Ο χώρος εκείνος δεν ήταν κατάλληλος για διαλέξεις και ανοιχτές εκδηλώσεις, οι γυναίκες όμως του Λυκείου βρήκαν τη λύση, πέτυχαν τη δωρεάν παραχώρηση αιθουσών μεγάλων καφενείων του Βόλου.

Από το Σεπτέμβρη του 1922 και μετά, το στεγαστικό γίνεται μεγάλο πρόβλημα για τη πόλη μας ύστερα από συνεχείς αφίξεις χιλιάδων προσφύγων της Μικρασιάτικης συμφοράς. Η πρόεδρος Αικ. Ζίφου,  τον Ιούνιο του 1933,  κάνει τον απολογισμό της δωδεκάχρονης δράσης του Λυκείου αναφέροντας ότι «το Λύκειο περιέθαλψε και βοήθησε  άπορα  κορίτσια δίνοντάς τους συνεχή εργασία, τα προστάτεψε με πολλούς τρόπους ενώ ταυτόχρονα δεν παρέλειψε να βοηθά φτωχές οικογένειες. Κατασκεύασε δύο περίπτερα κα τα προσέφερε σε αναπήρους πολέμου. Πολλές μαθήτριες αποφοίτησαν και αποζούν από τη δουλειά τους και με τις δεξιότητες που απέκτησαν στο Λύκειο».

Ανακοίνωσε τέλος ότι «φιλάνθρωπος και ευγενής δέσποινα της πόλεως μας , η αείμνηστος Αμαλία Κων/νου Ρήγα εκτιμήσασα το ωραίον έργον του Λυκείου εκληροδότησε υπέρ αυτού το άνω διαμέρισμα του μεγάρου της».

Την πολυπόθητη εστία την προσέφερε πάλι μια γυναίκα. Στις 19 Σεπτέμβρη 1936 η  τότε πρόεδρος του ΛΕΒ Λουκία Αντωνίου Καρτάλη με συντροφιά την Αντιπρόεδρο Ελένη Περπινιάνη και την ταμία Αικατερίνη Κουμουνδούρου παραλαμβάνει το ιδιόκτητο πια οίκημα του Λυκείου. Μεταφέρονται εκεί τα γραφεία του και τα εργαστήριά του και γίνεται αγιασμός στις 30 Σεπτέμβρη.  Δεν πρόλαβαν να χαρούν την ωραία εστία τους και τους έφτασε ο πόλεμος του 1940-1941. Μια βόμβα εχθρική πέφτει στο πλάι,  ευτυχώς,  του δυτικού τοίχου (οδός Σοφοκλέους) του οικήματος, προκαλώντας αρκετές βλάβες,  όχι όμως  και την απώλειά του. Οι βλάβες αποκαταστάθηκαν και το Λύκειο στεγάζει τη « Φανέλα του Στρατιώτη » που πρόσφερε  τόσα πολλά στον ξεπαγιασμένο Έλληνα πολεμιστή.

            Η ξενική κατοχή 1940-1944  βρήκε το Λύκειο πάλι χωρίς στέγη , αυτή τη φορά το εξωπέταξαν οι Ιταλοί που στεγάστηκαν εκεί. Τα έπιπλα έμειναν μέσα,  ενώ το αρχείο και τα κάθε λογής αντικείμενα φαίνεται ότι φυλάχτηκαν στα σπίτια των γυναικών του Λυκείου. Η επίταξη συνεχίστηκε και μετά την απελευθέρωση  έως το 1947.

Η κατάσταση του ωραίου  αυτού οικήματος το 1947 περιγράφεται από την τότε πρόεδρο Ειρήνη Μπρισίμη και την γραμματέα Εριφύλη Κόκκαλη. «το οίκημα του ιδρύματος  υπέστη πολλάς καταστροφάς τόσον από τους βομβαρδισμούς όσον και  κατά την κατοχήν……. Ήδη ευρισκόμεθα με κατεστραμένην στέγην και παράθυρα…..»

Προς την Βασίλισσα Φρειδερίκη (27 /6/1947) «……το οίκημα του ΛΕΒ κατά τα σκληρά χρόνια της κατοχής κατεστράφη τελείως και λεηλατήθη και όλο αυτό το διάστημα ήτο επιταγμένο». Προς τον Νομάρχη Μαγνησίας «….. η λειτουργία του ΛΕΒ διεκόπη λόγω επιτάξεως του ιδιοκτήτου οικήματος μετά  των επίπλων , η οποία επίταξης συνεχισθείσα και μέχρι σήμερον (17/3/1947) υπό της υπηρεσίας Αγροτικής Ασφαλείας,  επεριώρισεν την κίνησήν του…..».

Το οίκημα αποδόθηκε τελικά στο Λύκειο στις  17/6/1947 σε κακή κατάσταση. Επιδιορθώθηκε πρόχειρα με τη βοήθεια του Δήμου στα παράθυρα και τη στέγη. Το 1951 στεγάζει δωρεάν το εργαστήριο ραπτικής της «Ιματιοθήκης του Παιδιού» με σκοπό την εκπαίδευση άπορων κοριτσιών. Εκατοντάδες παιδάκια , αλλά και πρόσφυγες, πάμπτωχοι  πυροπαθείς από χωριά ντύθηκαν στην «Ιματιοθήκη του Παιδιού», την οποία στελέχωσαν γυναίκες του ΛΕΒ ενώ φιλανθρωπικά ιδρύματα έλαβαν με χαμηλότατο κόστος πολλά ενδύματα.

Οι σεισμοί 1954 και 1955 έβλαψαν το οίκημα ευτυχώς όμως χωρίς την ανάγκη απώλειάς του. Το 1956 ένα δάνειο σεισμοπλήκτων  (60.000 δρχ εποχής) έδωσε  τη δυνατότητα αντισεισμικής του αποκατάστασης που ολοκληρώθηκε το 1958.

Η περίοδος της αντιπαροχής με τις δελεαστικές προτάσεις δεν έκαμψε τις γυναίκες του ΛΕΒ, οι οποίες στις αρχές του σεβασμού και διάσωσης του παραδοσιακού προτίμησαν να στερηθούν χώρους και πόρους που θα έδινε η αντιπαροχή παρά να δούνε ερείπια το όμορφο εκείνο οίκημα. Το πρόσφεραν ουσιαστικά  στην αισθητική της πόλης μας ζητώντας εκείνες να χαρακτηρισθεί διατηρητέο με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Είναι η πιο μεγάλη δωρεά  του ΛΕΒ στη πόλη μας και σ’ όλη τη Μαγνησία .

Το 1987 το οίκημα του ΛΕΒ Κοραή 79 χαρακτηρίζεται από το ΥΠΠΟ ως «έργο τέχνης» που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία , γιατί αποτελεί αξιόλογο δείγμα σπιτιού του 19ου, αιώνα , ένα  από τα ελάχιστα εναπομείναντα  στο Βόλο». Κάτω από τέτοιες προϋποθέσεις έμπαινε μπροστά το πρόβλημα της αποκατάστασης του οικήματος η οποία ξεκίνησε το 1990 και η οποία διευρύνθηκε μετά  την διαπίστωση ότι στο εσωτερικό του ήταν επικαλυμμένα θαυμάσια ζωγραφικά μοτίβα που έπρεπε να αποκατασταθούν. Έτσι παράλληλα με την ισχυρότερη αντισεισμική θωράκισή  του με τη βοήθεια  κρατικών προγραμμάτων ξεκίνησε και η απόδοση των τοιχογραφιών οι οποίες έδωσαν νέα διάσταση στο εσωτερικό του, ενώ η εξωτερική του εμφάνιση αποκαταστάθηκε στην παραδοσιακή  αρχική της φόρμα, ένα πραγματικό στολίδι για την πόλη μας .

Οι δραστήριες όμως γυναίκες του ΛΕΒ που με τόσους κόπους και αγώνες κατάφεραν να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα κρατικά κονδύλια και να τα υλοποιήσουν στο ακέραιο, στόλισαν την υπέροχη εστία τους με την έξοχη Λαογραφική Συλλογή παραδοσιακών φορεσιών και αντικειμένων  προσφέροντας έτσι στην πόλη και  ολόκληρη τη Θεσσαλία όχι μόνο τα θαυμάσια αυτά έργα αλλά κυρίως την πίστη τους στην αξία της παράδοσης και της διάσωσής της με κάθε τρόπο. 

Share
Share