Ο λόγος για την Κλαίρη Συνοδινού, η οποία «έφυγε» αθόρυβα τη νύχτα της 13ης Ιανουαρίου σε Νοσοκομείο των Αθηνών, όπου νοσηλευόταν. Η είδηση για το θάνατό της έγινε γνωστή μέσα από την προσωπική σελίδα στο Facebook επιστήθιας φίλης της. Μέρες τώρα η Κλαίρη μας είχε αναστατώσει με την ασθένειά της, που το τελευταίο δίμηνο την είχε καταβάλει, χωρίς η ίδια όμως να το βάλει κάτω. Αλλά τώρα το κακό μαντάτο μας τσάκισε. Ένας τέτοιος άνθρωπος, όπως εκείνη, δεν μπορείς να πιστέψεις ότι μπορεί να πεθάνει. Ως την τελευταία στιγμή ήταν στητή, περήφανη, χωρίς την μιζέρια της αρρώστιας και της ανημποριάς. Όμως οι νόμοι της φύσης είναι αμείλικτοι….
Δανείζομαι λίγα από το πλούσιο βιογραφικό της: Γόνος επίλεκτης βολιώτικης οικογένειας, η Κλαίρη Συνοδινού γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Βόλο. Επί σειρά ετών, διετέλεσε Καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας, Ψυχοπαθολογίας και Ψυχανάλυσης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο αλλά και Ψυχοπαθολογίας στο Πανεπιστήμιο Paris 7. Στο μακροσκελές βιογραφικό της, καταγράφεται η μακρά της πορεία στην Ελλάδα και τη Γαλλία, το σημαντικό κλινικό έργο που έχει προσφέρει, πολλές φορές αμισθί, αλλά και οι ερευνητικές της εργασίες, με επίκεντρο πάντα την ψυχική υγεία του ανθρώπου. Στη Γαλλία συνεργάστηκε με μεγάλες προσωπικότητες στην ψυχανάλυση, όπως οι, Γκιζέλα Πανκόφ, Αντρέ Γκριν, Μισέλ Φαίν, Μισέλ Ντε Μιζάν, Μαρίλια Αϊζενστάιν-Αβέρωφ, Κλωντ Σματζά, το ζεύγος Μποτελλά κ. ά. Από το 1993 που επέστρεψε στην Ελλάδα, η διδασκαλία της, εκτός από το Πάντειο, επεκτάθηκε στην Ελληνική Ψυχαναλυτική Εταιρεία, στο Λαϊκό Πανεπιστήμιο και στο Πανεπιστήμιο Καλαμάτας, ενώ δε σταμάτησε τη συνεργασία της με την Ψυχαναλυτική Εταιρεία και το Ψυχοσωματικό Ινστιτούτο Παρισίων. Στο Παρίσι είχε επίσης εργαστεί σε ψυχιατρεία και στο ογκολογικό νοσοκομείο Paul Brousse, πάνω σε ψυχοσωματικές ασθένειες. Η θεωρητικοκλινική πείρα της στον αυτισμό καταγράφηκε στο βιβλίο της Αutisme infantile, approche therapeutique, ed. Aubier, που κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τον Καστανιώτη, με τον τίτλο Ο παιδικός αυτισμός (Θεραπευτική προσέγγιση). Για την προσφορά της στο γαλλικό πολιτισμό, την επιστήμη και τον άνθρωπο τιμήθηκε, το 2013, με το παράσημο του Ιππότη του Τάγματος του Ακαδημαϊκού Φοίνικα της Γαλλικής Δημοκρατίας, που απονέμεται σε προσωπικότητες διεθνούς κύρους.
Γνωρίζοντας ότι μεταφέρω μόνο ψήγματα από το επιστημονικό και κοινωνικό της έργο της, φοβάμαι πως δεν μπορώ να μεταφέρω επαρκώς τον άνθρωπο Κλαίρη, παρά μόνο τούτα: Απλή, μακριά από κάθε είδους βεντετισμούς και ενεργητική. Όσο όμως υπερδραστήρια τόσο ευαίσθητη. Όσο δοτική τόσο μοναχική. Και έφυγε…προσηλωμένη στην επιστήμη της. Μέχρι την τελευταία στιγμή δοσμένη στο πανανθρώπινο όνειρό της. Χωρίς να προλάβουμε να αποχαιρετιστούμε.
Μας παρηγορεί τουλάχιστον το γεγονός ότι προλάβαμε να της πούμε πόσο υπερήφανοι νοιώθαμε για εκείνη. Και ήταν μεγάλη η παρέα από φίλους της όταν ήρθαν να της εκφράσουν την αγάπη της, εδώ στην ιδιαίτερή της πατρίδα, πριν ακριβώς τρία χρόνια (Park , 13.1.2014), στην κοπή της πίτας μας. Όταν της επιδώσαμε, μαζί με την άλλη σημαντική βολιώτισσα, Τιτίκα Δημητρούλια, και εμείς ένα συμβολικό βραβείο μετά τη διάκρισή τους από τη γαλλική κυβέρνηση, που μας είχε τόσο χαροποιήσει….Και την είδαμε τότε γεμάτη συγκίνηση, να φαίνεται προς στιγμή ευτυχισμένη, ανάμεσα στους φίλους της και τους ανθρώπους του Λυκείου, που υπεραγαπούσε. Τους ευχαρίστησε όλους με τη σειρά. Με δάκρυα. Όλους ανεξαίρετα τους παραβρισκόμενους, τα μέλη του συμβουλίου μας, την αδελφική της φίλη, Γιόλα Αδαμαντιάδου-Παπαλοπούλου «για την συναισθηματική ευαίσθητη εικόνα της ζωής της», την Τούλα Πέτρου
«για τις μνήμες που ανέσυρε από την άψογη συνεργασία των τρυφερών μας χρόνων», όπως είπε, και τη Μαίρη Τσακνάκη Γαβαλά «που αναφέρθηκε στις αξέχαστες αναμνήσεις στο σχολείο μας του Αγίου Ιωσήφ». Μιλώντας, εκείνο το βράδυ, η Κλαίρη για τον ρόλο και την προσφορά του Λυκείου στο τότε και το σήμερα, αναφέρθηκε και στη δική της νοσταλγία των νεανικών της χρόνων, λέγοντας: «Στο Λύκειο, οφείλω κάτι σημαντικό για μένα: την χαρά. Αέναη, οικεία, λαμπερή. Χαρά ιδιαίτερη μέσα από το χορό, την κίνηση, τη μουσική, τις αυθεντικές φορεσιές, τα χρώματα, τη συναδελφικότητα και την αγάπη μεταξύ μας, την προσφορά των δασκάλων μας, Μαρία Παλιούρα-Γαλανού, Γιάννη Πραντσίδη, Άσπα Καπουρνιώτου. Χορεύοντας αγγίζαμε τη γη, παίρναμε δύναμη από τις ρίζες μας, υψώνοντας τα χέρια μας στον ουρανό, αγγίζαμε το σύμπαν. Ακόμα κι όταν σταματούσε η μουσική στο χώρο, θαρρούσες ότι τα χρώματα από τις αυθεντικά παραδοσιακές μας φορεσιές εξακολουθούσαν να χορεύουν. Η σύνδεσή μας ήταν αρμονική. Είναι ο λόγος, που η παράδοση συνδέεται με την ευχαρίστηση». Χάρηκε τότε η Κλαίρη σε εκείνη την εκδήλωση και αναπόλησε. Και ξαναχάρηκε και πέρυσι, όταν ήρθε στο Βόλο μαζί με άλλους συγχορευτές της για να ξαναζήσουμε και να γιορτάσουμε τα 50 χρόνια από τη σύσταση της πρώτης χορευτικής ομάδας του Λυκείου, το 1965.
Τότε που και εκείνη, μόλις είκοσι χρονών όμορφη και λυγερή, μαζί με τις άλλες πανέμορφες Βολιώτισσες που συγκρότησαν την πρώτη ομάδα, πρωτοεμφανίστηκαν στην παράσταση του αρχαίου θεάτρου της Δημητριάδος, γεμάτες ενθουσιασμό και όνειρο. Εκτός όμως από αυτή την κομβική της σχέση με το Λύκειο τα χρόνια εκείνα, η σχέση της με τους ανθρώπους του ήταν πάντοτε θερμή. Και τα δικά μας αισθήματα αμοιβαία. Λένε ότι η ψυχανάλυση ωφελείται από την τέχνη. Και ο χορός τέχνη είναι. Καλό ταξίδι φίλη μας Κλαίρη. Το συμβούλιο του Λυκείου μας, οι συγχορευτές σου, οι δάσκαλοι αλλά και ολόκληρη η λυκειακή οικογένεια δεν θα σε ξεχάσει ποτέ. Μακάρι ο χορός να σε βοηθήσει και τώρα στο ύστατο ταξίδι σου «ν’ αγγίξεις με τη ψυχή σου το σύμπαν».
Της Μαρίας Σπανού
